[272]. Από τη “Έκθεση Ανθέων” του 1954

Κατά τα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του 1950 οργανωνόταν στη Λάρνακα ετήσια “Έκθεση Ανθέων”. Στην έκθεση για το 1954, πρώτο βραβείο για τα τριαντάφυλλα απονεμήθηκε στη καθηγήτρια γαλλικών του Παγκυπρίου Εμπορικού Λυκείου Λάρνακας Φρόσω Σούντια, η οποία ήταν πολύ γνωστή και για τη μεγάλη αγάπη της για τα λουλούδια. Δεν είναι τυχαίο ότι στην έκθεση η ίδια πήρε, επίσης, πρώτο βραβείο για γλαδίολους, δεύτερο βραβείο για γαρίφαλα και δεύτερο βραβείο καλλιτεχνικής διακόσμησης λουλουδιών.

Το σχετικό δίπλωμα (το οποίο είχε τυπωθεί στο τυπογραφείο Χειμωνίδη) υπογράφουν ο Γραμματέας της Επιτροπής, Κώστας Αλκίδας (επίσης πολύ γνωστός λαρνακέας φίλος της ανθοκομίας) και ως οι κριτές ο επαρχιακός γεωργικός λειτουργός Ζήνων Πατσαλίδης αλλά και η βραβευθείσα!

[271]. Οι πρώτοι πρόσκοποι στη Λάρνακα (1914)

Στις αρχές του Οκτωβρίου 1914 αποφασίστηκε η ίδρυση Σώματος Προσκόπων στη Λάρνακα του οποίου αρχηγός και διοργανωτής ήταν ο γυμναστής Δημοσθένης M. Συμεωνίδης. Γραμματέας του Σώματος ορίστηκε ο καθηγητής του Παγκυπρίου Εμπορικού Λυκείου Παντελής Δ. Mητρόπουλος. Στο συμβούλιο εξελέγησαν οι πρόσκοποι Ξάνθος Λυσιώτης ―δεκαέξι χρόνων― (γραμματέας) και Στέφανος Στεφάνου ―δεκατεσσάρων χρόνων― (ταμίας). Ως “λέσχη” (δηλ. τόπος συγκεντρώσεων) του Σώματος χρησιμοποιήθηκε αίθουσα της Aστικής Σχολής Σκάλας. Σε μία από τις πρώτες δραστηριότητές τους οι προσκόποι της Λάρνακας φύτεψαν ευκαλύπτους και καλλωπιστικές φοινικιές στον περίβολο της Aστικής Σχολής.

Ο Δημοσθένης Μ. Συμεωνίδης (1891-1960), πρωτεργάτης της προσπάθειας, ήταν καθηγητής γυμναστικής στο Παγκύπριο Εμπορικό Λύκειο και προπονητής αθλητών του Γ.Σ.Ζ. (1914-1919). Αμέσως μετά την ίδρυση απευθύνθηκε στο Σώμα Ελλήνων Προσκόπων, στην Αθήνα, το οποίο τον εξέλεξε τακτικό μέλος του αποστέλλοντας και ειδικό φυλλάδιο με επεξήγηση των προσκοπικών σημάτων επικοινωνίας (“Σήματα δια των βραχιόνων”).

Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι οι προσκόποι της Λάρνακας, ως “Περιφερειακή Επιτροπή Λάρνακος Κύπρου” υιοθέτησαν τη σφραγίδα του Σώματος Ελλήνων Προσκόπων, με σχετική αλλαγή της ονομασίας (αλλά χωρίς να φροντίσουν και ανάλογη αλλαγή της ημερομηνίας ίδρυσης ―το αθηναϊκό Σώμα Προσκόπων Ελλάδος είχε ιδρυθεί το 1912!).

[Ο Δ.Μ. Συμεωνίδης σε μεγάλη ηλικία. Παραχώρηση φωτογρ.: Λούης Περεντός]

[270]. Ένας “απόγονος” των Λουζινιανών διεκδικεί την Κύπρο το 1880!

[Πριν από ακριβώς 130 χρόνια, τον Σεπτέμβριο του 1880, και μόλις δύο χρόνια ύστερα από την έναρξη της Αγγλικής κατοχής, κάποιος “πρίγκιπας Κάρολος Λουζινιανός”, ο οποίος ζούσε στην …Πριγκηπόνησο (!) της Προποντίδας, διεκδίκησε …ιδιοκτησία του νησιού και με επιστολές του πρότεινε να γίνει η Κύπρος ανεξάρτητο κράτος υπό την ηγεμονία του. Τούτο προκάλεσε πολλές και έντονες αντιδράσεις στο νησί, μία από τις οποίες ήταν και το πιο κάτω ψήφισμα του Ελληνικού Αναγνωστηρίου “Ο Κιτιεύς” της Λάρνακας].

Το

εν Λάρνακι Κύπρου Ελληνικόν Αναγνωστήριον “Ο Κιτιεύς” εν Γενική αυτού Συνεδριάσει, διεξελθόν το τε πρόγραμμα και την επιστολήν υπό ημερομηνίαν 24 Σεπτεμβρίου 1880 ε.π. του εν Πριγκηπονήσω  Κωνσταντινουπόλεως Κυρίου Καρόλου, του αυτοκαλουμένου Πρίγκηπος Λουσινιανού, και κατανοήσαν τα ιδιοτελή και παράδοξα αυτού επιχειρήματα, δι ων ούτος επιζητή τον διχασμόν του Ελληνισμού δια της εγκαθιδρύσεως της Κύπρου εις Κράτος αυτόνομον και ανεξάρτητον, υποδεικνύων άμα εαυτόν και ως ηγεμόνα, ακούσαν δε και της γνώμης της πόλεως ταύτης και του όλου διαμερίσματος Λάρνακος

Αποφαίνεται Ομοθύμως

Α΄. Ότι καθ’ ιστορικήν αλήθειαν Πρίγκηψ Λουσινιάν δεν υπάρχει, ότι από πολλού εκλιπόντος του τελευταίου Λουσινιανικού οίκου γόνου, και ότι η των Λουσινιανών δυναστεία δεν ήτο ημίν επιεικεστέρα των άλλων ξενικών δυναστειών, ουδ’ αναμνήσεις μάλλων ευαρέστους των άλλων κατέλιπε.

Β΄. Ότι γνήσιοι Έλληνες όντες ένα μόνον έχομεν πόθον, μίαν γλυκείαν και παρήγορον Ελπίδα, την μετά της Μητρός ημών Ελλάφος ένωσιν, ήτις θάττον ή βράδιον πεπείσμεθα ότι θα τελεσθή τη αρωγή του Μεγαθύμου και Γενναιόφρονος Αγγλικού Έθνους, κατά την αρχήν των εθνικοτήτων.

Όθεν

Απορρίπτει όλως τας υποβληθείσας προτάσεις του ειρημένου Κυρίου, ως και οίαν δήποτε άλλην αυτού ή ετέραν τινός πρότασιν, και διακηρύττει παρρησία ότι αποκρούει πάσαν παραπλησίαν ξενικήν ενέργειαν τείνουσαν εις το να χωρίση την ιδίαν Πατρίδα ημών του καθόλου Ελληνισμού.

Εγένετο και υπεγράφη

Σήμερον την 22αν Οκτωβρίου του Χιλιοστού οκτακοσιοστού ογδοηκοστού Σωτηρίου Έτους παρακαλουμένου του Κυρίου Προέδρου να δημοσιεύση το παρόν ψήφισμα δια του Τύπου, και κοινοποιήση αντίγραφον αυτού τω Κυρίω Καρόλω.

[υπογραφές]

Αχ. Ρώσσος, Θ. Μιτζής, Ν.Ι. Δημητρίου, Φ. Κωνσταντινίδης, Ι.Χρ. Παντελίδης, Σ. Οικονομόπουλος, Δ.Κ. Δημητρίου, Α. Τσέπης, Ι. Νικολαΐδης, Κ. Οικονομάκης, Κ. Μιτζής, Λάζαρος Δ. Ιωαννίδης.

[269]. Οικία Ευανθίας Ι. Πιερίδου [β΄]

Κατά την περίοδο 6 Νοεμβρίου – 9 Δεκεμβρίου 1953  ο Γιώργος Σεφέρης βρισκόταν στην Κύπρο για πολυήμερη επίσκεψη και περνώντας από τη Λάρνακα φωτογράφισε το χαρακτηριστικό αρχοντικό της Ευανθίας Πιερίδου στις Φοινικούδες. Η φωτογραφία, με μία γενικόλογη επεξήγηση “Λάρνακα. Παλιό σπίτι” δημοσιεύθηκε στην έκδοση Κύπρος, μνήμη και αγάπη : με το φακό του Γιώργου Σεφέρη (Λευκωσία : Πολιτιστικό Κέντρο Λαϊκής Τράπεζας, 1990).

Όπως φαίνεται στη φωτογραφία, η οικία έδειχνε, κατά το χρόνο της φωτογράφισης, αρκετά παραμελημένη.

Περίπου την ίδια εποχή (ή ίσως λίγο αργότερα) λήφθηκε και η επόμενη φωτογραφία, άγνωστου φωτογράφου, που δείχνει το ίδιο κτήριο σε εμφανώς καλύτερη κατάσταση. Η οπτική του φωτογράφου, αυτή τη φορά, εκτείνεται πέραν της οικίας Πιερίδη, που κυριαρχεί στο χώρο, και αποτυπώνει τη σειρά κτηρίων έως το σπίτι του Παύλου Βαλδασερίδη στο βάθος. Λίγο πιο μπροστά διακρίνεται και το παλαιό Δημαρχείο.

[Για την οικία Ευανθίας Ι. Πιερίδου βλ. και ανάρτηση αρ. 55].

[268]. Κρίτων Γεωργιάδης, “Η εκλογική αναμέτρηση του 1929”

Η εκλογική αναμέτρηση του 1929 για τη διεκδίκηση της Δημοτικής Αρχής ήταν από τις πιο πεισματώδεις και έγινε με μεγάλο φανατισμό. Κύριο χαρακτηριστικό της ήταν η επαναφορά στο προσκήνιο παλιών προσωπικών διαφορών ―βασικά των οικογενειών Δημητρίου και Πιερίδη― και η οριστικοποίηση μιας αντιπαράθεσης με σημαντικές διαφορές.

Η μια παράταξη, το Κόμμα των Έργων, με ηγέτη και υποψήφιο δήμαρχο τον Δημήτριο Ν. Δημητρίου, εκπροσωπούσε την άρχουσα τάξη της εποχής και περιλάμβανε κυρίως τα μεγαλοαστικά στοιχεία που διατηρούσαν σημαντική επιρροή. Διατηρούσαν τη δημοτική εξουσία για πολλά χρόνια και η αμφισβήτησή τους εθεωρείτο δύσκολη, αν όχι κι αδύνατη.

Η άλλη παράταξη, το Λαϊκό Κόμμα, είχε ηγέτη τον Λουκή Ζ. Πιερίδη και υποψήφιο δήμαρχο τον Κυριάκο Σεραφείμ και περιλάμβανε άτομα που είχαν προσωπικές διαφορές με τον Δ.Ν. Δημητρίου, αστούς δημοκράτες και διάφορους άλλους, που είχαν προσβάσεις σε λαϊκές εργατικές μάζες. Για να βοηθήσει το Λαϊκό Κόμμα ξαναγύρισε στην Κύπρο, ύστερα από δωδεκάχρονη απουσία, ο πρώην δήμαρχος και βουλευτής Ευάγγελος Χατζηιωάννου και συμμετείχε ενεργά στην προεκλογική εκστρατεία.

Στη μάχη των εκλογών έριξε το βάρος του και το Κομμουνιστικό Κόμμα Κύπρου, που μάλλον παρασκηνιακά υποστήριζε το Λαϊκό Κόμμα. Το Κ.Κ.Κ. είχε ιδρυθεί το 1926 και η επιρροή του στη Λάρνακα ήταν πολύ μικρή.

Η προεκλογική μάχη δινόταν μέσα από τις στήλες των τοπικών εφημερίδων Νέον Έθνος, που υποστήριζε τον συνδυασμό Δ.Ν. Δημητρίου, και Ισότης, που υποστήριζε τον συνδυασμό Κ. Σεραφείμ. Επίσης οργανώνονταν συγκεντρώσεις στην κινηματογραφική αίθουσα Μακρίδη, στο Ναυτικό Κέντρο και σε συνοικιακά καφενεία.

Στις ομιλίες τους οι ηγέτες των δυο συνδυασμών ανέλυαν τα προγράμματά τους, ασκούσαν αυστηρή κριτική και χρησιμοποιούσαν βαριούς χαρακτηρισμούς ο ένας για τον άλλο.

Ο Δ.Ν. Δημητρίου έλεγε για την αντίπαλη παράταξη πως “μη κατωρθούσα να δικαιολογήση την δημοσίαν εμφάνισίν της δια δημιουργικής εργασίας, προσπαθεί να καταστή αισθητή εν τη κοινωνία δια της καταστροφής”. Ο Κ. Σεραφείμ έλεγε πως “η πόλις παρημελήθη και αφέθη να παραγκωνισθή”. Έκαμνε επίσης αυστηρή κριτική για τη διαχείριση των οικονομικών του Δήμου και χαρακτήριζε τον Δ.Ν. Δημητρίου “απόλυτο μονάρχη”, “καρχαρία των τομαριών” (μια από τις εμπορικές δραστηριότητες του Δ.Ν. Δημητρίου ήταν η αγορά τομαριών για εξαγωγή) και “ψευδοφιλάνθρωπο”.

Για πρώτη φορά έγινε μεγάλη προσπάθεια να εξασφαλίσουν οι συνδυασμοί τις ψήφους της Αρμενικής κοινότητας, με ομιλίες σε καθαρά αρμενικό ακροατήριο και με τη βοήθεια μεταφραστών.

Ο ολόπλευρος αυτός, έντονος προεκλογικός αγώνας είχε ως αποτέλεσμα να αμφισβητηθεί σοβαρά η παντοδυναμία του Δ.Ν. Δημητρίου, που ως τότε εθεωρείτο δεδομένη. Από μαρτυρίες που υπάρχουν, χωρίς όμως αποδεικτικά στοιχεία, φαίνεται πως σ’ αυτές τις εκλογές δοπανήθηκαν μεγάλα ποσά χρημάτων, για να εξαγοραστούν ψηφοφόροι.

Οι εκλογές έγιναν στις 16 Μαρτίου 1929, με τα πιο κάτω αποτελέσματα :

Ψηφοφόροι 1480. Ψήφισαν 1252 και έλαβαν :

Κόμμα των Έργων : Δημ. Ν. Δημητρίου (765 ψήφους), Γεώργιος Βασιλειάδης (724), Γεώργιος Π. Αραδιππιώτης (717), Μιχαλάκης Θ. Βαλδασερίδης (713), Στέλιος Χρ. Τσολακίδης (705), Μιλτιάδης Χριστοφόρου (683), Νικόλαος Καρίσιμος (682).

Λαϊκό Κόμμα : Κυριάκος Ι. Σεραφείμ (664 ψήφους), Ζήνων Δ. Πιερίδης (648), Σεραφείμ Ι. Σεραφείμ (642), Ευριπίδης Φωτιάδης (624), Σ. Κυριακίδης (598), Ι. Δρουσιώτης (589), Μιχαήλ Σαλισβουρής (583).

Ανεξάρτητος : Παντελής Χειμωνίδης (110 ψήφους).

Την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων ακολούθησαν οι συνηθισμένες εκδηλώσεις των νικητών. Παρελάσεις, ομιλίες και πανηγυρισμοί είχαν αναστατώσει την πόλη για 48 περίπου ώρες!

Το νέο Δημοτικό Συμβούλιο αποτέλεσαν οι πιο κάτω :

Δήμαρχος : Δημ. Ν. Δημητρίου. Αντιπρόεδρος : Γεώργιος Βασιλειάδης. Δημοτικοί Σύμβουλοι : Στέλιος Χρ. Τσολακίδης, Μιλτιάδης Χριστοφόρου, Νικόλαος Καρίσιμος, Κιαμήλ Καναάν, Ρασήτ Καναάν, Σελήμ Καναάν, Μιχαλάκης Θ. Βαλδασερίδης.

(Λάρνακα – Κατακλυσμός ’87)

[Προεκλογικό δελτάριο του υποψηφίου δημάρχου Δ.Ν. Δημητρίου για τις εκλογές του 1929. Κάτω αριστερά υπάρχει και το έμβλημα του κόμματός του, ένα σφυρί («μάτσα»), για το οποίο ήταν γνωστός στην πόλη ως «ο Δημητρός ο Μάτσας»].